- Komu z harcerskiej drogi szczególnie dużo zawdzięczasz?
- Panią Janinę Pawłowską, moją już ś.p. nauczycielkę ze szkoły w Rozbitym Kamieniu. To ona mnie nauczyła kochać ojczyznę i być dumną z faktu bycia Polką. Wiedziałam, że ona też była w harcerstwie (w czasie wojny w konspiracji). Często myślałam o tym, żeby jej nie zawieść. Jej zdanie „szanuj w sobie człowiek” pamiętam do dziś. Kolejne osoby to Cezary Popowski – od niego uczyłam się tajników harcerstwa i hm. Marcin Celiński - mój wierny serdeczny przyjaciel poznany w drużynie. Często się śmieję, że przeszliśmy harcerski szlak prawie jak z Lenino do Berlina. Miałam to szczęście, że poznałam wiele legend harcerstwa. Hm. Halina Wiśniewska - „Druhna Babcia”.. Kiedy pracowałam w Harcerskim Biurze Wydawniczym „Horyzonty”, często przychodziła do nas. Oj, ile rozmów za nami. Miała cudowną zaletę, potrafiła rozmawiać z każdym bez względu na wiek. Kochała – z wzajemnością - młodych i miała z nami cudowny kontakt. Potrafiła mnie, młodą instruktorkę zapytać: „A ty, co o tym myślisz?” I słuchała tego, co my, mówiliśmy. Wymienię jeszcze Przewodniczącego ZHP hm. Stefana Mirowskiego, ostatniego Naczelnika Szarych Szeregów Stanisława Broniewskiego „Orszę” i druha Stanisława Sieradzkiego „Śwista”. Ojej, co to był za człowiek! Uczestnik Powstania Warszawskiego, aresztowany i więziony przez NKWD, a mino tylu strasznych sytuacji, jakich doświadczył w życiu, był niesamowicie pogodny i pełen optymizmu. Wchodził do nas uśmiechnięty i mówił „Część dziewczyny… Te słowa i uśmiech zapamiętam do końca życia. I druhna Jaga – hm. Jadwiga Falkowska - jedna z założycielek harcerstwa żeńskiego. Komendantka Chorągwi Warszawskiej Harcerek. W latach 1926-1927 pełniła funkcję Naczelniczki Głównej Kwatery Żeńskiej ZHP. Zginęła w Powstaniu Warszawskim. Często chodzę na jej grób. Mimo, że znam ją tylko z przeczytanych wspomnień, stała się dla mnie wielkim autorytetem siły, wierności zasadom, patriotyzmu, ale i kobiecości. Nich im wszystkim Bóg błogosławi.

- Co robisz teraz?
- Jestem instruktorką Centralnej Szkoły Instruktorskiej ZHP oraz członkinią Komisji Stopni Instruktorskich przy GK ZHP. W CSI ZHP. Przygotowuję i przeprowadzam różne formy kształcenia. Co dwa lata odbywa się Letnia Akcja Szkoleniowa, której organizacją zajmuje się CSI ZHP. Wieczory - to czas spotkań i instruktorskich dyskusji przy ognisku na tematy najbardziej nas interesujące – o przyszłości ZHP. Taka akcja to praca 24 godz. na dobę, ale daje dużo satysfakcji. Najważniejsze jest to, żeby uczestnicy byli zadowoleni.
W KSI zajmujemy się weryfikacją uprawnień do prowadzenia prób harcmistrzowskich przez KSI poszczególnych chorągwi. Dbamy o poziom tych prób i poziom pracy samych KSI. Prowadzimy także próby instruktorskie instruktorów, którzy mają przydział służbowy do GK ZHP. Jestem sekretarzem komisji, odpowiadam za prawidłowość prowadzonej dokumentacji.

- Co w tej pracy daje ci satysfakcję?
- Od kilku lat społecznie jestem zaangażowana w projekt zajmujący się kształceniem opiekunów i drużynowych drużyn na Białorusi. I to jest moja perełka. To mi daje najwięcej satysfakcji. Kilkanaście lat temu Hufiec Sokołów Podlaski współpracował z drużyną harcerską w Baranowiczach. Harcerze przyjeżdżali do nas na obozy do Czarnuchy. Wspaniale opiekowały się nimi wtedy druhny Elżbieta Osipiak i Barbara Kozłowska. Razem z druhną komendantką Bożenną Hardej byłam też w Baranowiczach w Domu Polskim, przy którym działała drużyna „Nadzieja” (od imienia pierwszej drużynowej). Po latach, na kursie, który prowadziłam, spotkałam Wiktorię, …. kolejną drużynową drużyny „Nadzieja” z Baranowicz. Świat jest mały, nagle okazało się, że mamy wspólnych znajomych, wspomnienia, miejsca.
Pierwsze kursowe spotkanie z Polakami z Białorusi było w 2007 r. Zaczęłam wtedy pracę w CSI ZHP i zostałam poproszona o prowadzenie zajęć. Miały być jedne zajęcia, a było kilka. To jak miłość od pierwszego wejrzenia. Wciągnęło mnie i trzyma do dziś. Na tym moim pierwszym kursie było ok. 30 osób. W różnych wieku i ze zróżnicowanym poziomem wiedzy o harcerskiej metodzie. Praktycznie wszystkiego trzeba było ich uczyć od podstaw. Niesamowite wyzwanie. Uczestnicy byli bardzo otwarci na wiedzę
i chętni do współpracy. Drużyny harcerskie na Białorusi działają głównie przy szkołach lub Domach Polskich, czasami przy parafiach. To zupełnie inny świat i inne warunki działania. Brak praktycznie wszystkiego.
A jednak opiekunowie i drużynowi pokonują te wszystkie trudności. Pełni zaangażowania poświęcają swój czas (a często i pieniądze) i gromadzą młodzież wokół siebie. Po wiedzę i umiejętności przyjeżdżają na nasze kursy, a potem działają u siebie i to coraz lepiej. Pamiętam poziom tego kursu z 2007 r. W 2012 na Kaszubach spotkałam się z nimi już szósty raz i to BYŁ KURS…Ogromna różnica, jeśli chodzi o wiedzę i umiejętności. Zajęcia prowadzone są w jęz. polskim, więc dla uczestników, w większości o polskich korzeniach, to dobra okazja do doskonalenia języka. Przyjeżdżają też rodowici Białorusini. Zafascynowani harcerskim sposobem pracy z młodzieżą, przenoszą to na swój grunt. Widzą efekty, sami mówią o różnicach w myśleniu i zachowaniu się harcerzy i nie harcerzy. Ta praca daje dużo satysfakcji, czasami myślę, że podobnie mogli czuć się pierwsi instruktorzy – twórcy polskiego harcerstwa.

- A polskie harcerstwo przeżywa kryzys. Dlaczego?
- To trudne pytanie. Instruktorzy są bardzo dobrze przygotowani do pracy. Może to nie tyle harcerstwo przeżywa kryzys, ile cały naród, a to się przekłada na sytuację w harcerstwie. Mamy ogromny kryzys wartości, autorytetów, rodziny… Bliższe jest nam obmawianie i ocenianie ludzi niż zainteresowanie i pomoc. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich. Patrzę na młodzież, ich słownictwo, zachowanie, zainteresowania. Ogromy postęp techniczny sprawił, że oni zupełnie inaczej funkcjonują. Przyzwolenie społeczne na wolne związki, wolny seks powoduje kryzys wartości, zanik norm społecznych, rodziny. Do tego ogromne ilości rozwodów, brak pracy, sfrustrowanie sytuacją finansową. To ma ogromy wpływ na zachowanie dzieci i młodzieży. Czego uczą się w domach rodzinnych i w szkole, czego uczą ich grupy rówieśnicze?  Sami sobie odpowiedzmy na to pytanie. To nie tylko harcerstwo przeżywa kryzys. Rodziny, szkoły, Kościół, inne organizacje społeczne też przeżywają trudny czas i zmagają się z problemami. Jesteśmy tacy, jacy są ludzie tworzący organizację. Faktem jest to, że za mało w ZHP mówimy i za małe znaczenie przykładamy do treści Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego. Za mało tymi wartościami żyjemy, często jest to martwy zapis. To my, dorośli, musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak jest. Głównym sposobem wychowania jest osobisty przykład… Na Białorusi harcerstwo przeżywa rozkwit. W Polsce też nadal jest atrakcyjne, a wartości, jakie propaguje są aktualne. Może niepopularne, ale aktualne. Może to pytanie warto zadać też harcerzom, dlaczego są w harcerstwie, czy uważają, że harcerstwo przeżywa kryzys?

- Na pewno jest kryzys „ilościowy”. A harcerstwo i twoje życie?
- Było i jest ważne. Chyba każdy z członków ZHP choć raz miał chwile słabości, że za dużo, za ciężko, ale… tego nie da się zostawić. To rodzina, przyjaciele, a ich się nie zostawia. Tu nauczyłam się norm i zasad: że pomaga się innym w potrzebie, że każdy jest bliźnim, bratem, że ten świat trzeba zostawić choć odrobinę lepszym, że to, co robię trzeba robić dobrze, uczciwie i z miłością.
Harcerstwo ukształtowało moje życie i niesamowicie pomogło. Studiowałam pedagogikę ze specjalnością opiekuńczo-wychowawczą. Studia uczą teorii, ja miałam praktykę. Potem studiowałam psychoterapię. Podczas stażu w szpitalu psychiatrycznym współprowadziłam grupę terapeutyczną chłopców w wieku 9-11 lat. Gry, zabawy, sposób postępowania i prowadzenia zajęć czerpałam z metody harcerskiej. Działało.
W harcerstwo nauczyłam się zaradności i odpowiedzialności. Tu, w Warszawie znajomi, którzy nie byli w harcerstwie do mnie często się zwracają: „Ty harcerka, ty na pewno wiesz” albo „Ty na pewno masz…” No i często mam… Zawsze noszę np. plastry opatrunkowe, igłę i nici, leki przeciwbólowe. Mam dobrą orientację w terenie, umiem czytać mapę, a to dla niektórych kobiet naprawdę sztuka. Nie gubię się w lesie czy obcym mieście. Biegłam z mapą na orientacje, wędrowałam po górach, w których byłam pierwszy raz. I dzięki Bogu i… harcerstwu, zawsze wracałam. Harcerstwo uczy radzenia sobie w różnych warunkach, nawet najbardziej spartańskich (spałam w namiocie na lodowcu przy temp. -13 stopni). Harcerstwo to też zawarte długoletnie przyjaźnie i znajomości, to możliwość uczestniczenia w ważnych wydarzeniach państwowych i historycznych. I być może najważniejsze - harcerstwo daje dużo radości i ufam, że tę radość życia mam w sobie i  że zawsze będą się nią umiała dzielić z innymi.

- Jakie są twoje plany, marzenia?
- Marzę o kolejnej wyprawie w Alpy, marzyłam o trekkingu dookoła Annapurny (Himalaje), ale chyba tego nie uda się już zrealizować. Marzę o podróży na Grenlandię i przy tym się upieram. A z takich planów bardziej realnych, to w znów chciałabym pójść na pielgrzymkę do Santiago de Compostela (do grobu św. Jakuba Apostoła). To niesamowite przeżycie, jak wędrówka z Jezusem do… nieba. Wędrowałam z północy Hiszpanii, przez eukaliptusowe lasy pełne wielkich paproci i wrzosów niespotykanej u nas wielkości. Cisza i oderwanie od całej cywilizacji, gonitwy, pośpiechu. Był czas na zobaczenie nieba, otaczającej mnie przyrody, czas na modlitwę, rozmowę, odpoczynek nad brzegiem oceanu. Mogłabym wędrować tak całe życie. Tym zatroskanym i zabieganym, nie mogącym oderwać się od problemów codzienności, gorąco polecam taki wyjazd. Uzdrawia i oczyszcza.
- No cóż, marzenia niecodzienne, ale wszystko przed Tobą. Dziękuję za rozmowę i do zobaczenia na harcerskim drodze.

ROZMAWIAŁA JADWIGA OSTROMECKA