2021-09-21
„Stacja Treblinka. Między życiem i śmiercią”
Taki tytuł ma plenerowa wystawa uroczyście otwarta 15 września b.r. przed sokołowską Biblioteką Miejską, nieopodal skweru im. Franciszka Ząbeckiego, głównego bohatera ekspozycji, który w okresie niemieckiej okupacji był dyżurnym ruchu na stacji kolejowej w Treblince. Jako żołnierz AK (ps. „Dawny”) zbierał i przekazywał informacje o działaniach niemieckich w jego najbliższej okolicy, na bieżąco składał meldunki o dokonywanym ludobójstwie w Obozie Zagłady Treblinka I i wraz z innymi polskimi kolejarzami pomagał Żydom uciekającym z transportów.
Otwarcie wystawy było częścią dłuższej uroczystości, której data nie została wybrana przypadkowo. Równo 79 lat temu, 22 września 1942 roku Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Sokołowie Podlaskim, utworzonego przez nich niespełna rok wcześniej. W ciągu kilkunastu dni około 6000 Żydów w bydlęcych wagonach zostało przetransportowanych do obozu śmierci w Treblince. W rocznicę tych tragicznych wydarzeń sokołowska Biblioteka Miejska rokrocznie przygotowuje spotkanie, które przybliża historię społeczności żydowskiej, tak licznie niegdyś zamieszkującą również i nasze miasto.
W czasie otwarcia ekspozycji dokonania bohatera przestawiła jej kurator, Monika Samuel, asystent z Działu naukowo-wydawniczego w Muzeum Treblinka. Jednym z ostatnich czynów Franciszka Ząbeckiego było zabranie w sierpniu 1944 r. z zaminowanego przez Niemców budynku stacji kolejowej w Treblince części listów przewozowych Dyrekcji Generalnej Kolei Wschodniej – Ostbahn. Potwierdziły one zbrodnie Niemców oraz posłużyły do obliczenia liczby ofiar Treblinki II. Prelegentka stwierdziła m.in, że Ząbecki pozostał prawym człowiekiem, który nie był bierny wobec rzeczywistości. Trwał na stacji i gromadził dowody. „Choć wracanie do wydarzeń, jakie miały miejsce w Treblince, nie było dla niego zapewne łatwe, wziął udział w czterech procesach przeciwko zbrodniarzom wojennym. […] Jego rola nie zakończyła się wraz z zaprzestaniem działań wojennych. Nadal trwał na posterunku, wziął odpowiedzialność za wyniesione przez siebie dokumenty. Stanął naprzeciw zbrodniarzy i zaświadczył o prawdzie. […] Zachował swoją ludzką godność, pozostał wierny swoim przekonaniom w czasach odzierających z człowieczeństwa.” - podkreśliła.
Natomiast w budynku biblioteki jej pracownicy przygotowali ekspozycję dotyczącą żydowskich mieszkańców Sokołowa Podlaskiego oraz film - zapis rozmów z sokołowianami o ich żydowskich sąsiadach, znajomych i kolegach.
Z kolei Piotr Rybak z pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta, jednego z 5. działów Biblioteki, zaprezentował makietę sokołowskiej synagogi wykonaną przez zespół pracowników placówki. Makieta powstała na podstawie kilku zachowanych zdjęć synagogi i opisu budynku. Jej twórcy wykonali imponującą, precyzyjną pracę, z dbałością o szczegóły. Budowla o charakterystycznej bryle znajdowała się przy ul. Bóżniczej (obecnie Magistracka). Wybudowana ok. 1840 r., spłonęła prawie doszczętnie w 1910 r. Odbudowana po drugi raz - na starych fundamentach – uległa znacznemu zniszczeniu w czasie wojny, a następnie po wojnie. Piotr Rybak opowiedział również o historii Żydów z Sokołowa Podlaskiego, o miejscach związanych z nimi.
Wydarzenie wzbudziło ogromne zainteresowanie wśród licznie przybyłych bywalców placówki i gości. Wśród nich był wnuk Franciszka Ząbeckiego, Paweł Ząbecki, który w liście bardzo serdecznie podziękował za zainteresowanie Dziadkiem i chęć wskrzeszenia pamięci o nim. Gratulował bardzo ciekawej wystawy i fantastycznej oprawy jej otwarcia. Podkreślił, że wykład, oprawa poetycka i muzyczna znakomicie przeniosły w mroki Treblinki, a prezentacja makiety Sokołowskiej Synagogi była interesującym rozwinięciem wydarzenia. „Bardzo dziękujemy za wspaniałe prezenty, nieoczekiwane przyjęcie, ciekawe rozmowy i miło spędzony czas. Pozwolę sobie powtórzyć, że jestem pod bardzo dużym wrażeniem zakresu działania Biblioteki i jej miejsca na kulturalnej mapie Sokołowa” - stwierdził między innymi.
Więcej informacji na temat wydarzenia można znaleźć na stronie internetowej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. K. I. Gałczyńskiego.
J.O.
Fot. MBP Sokołów Podlaski
Otwarcie wystawy było częścią dłuższej uroczystości, której data nie została wybrana przypadkowo. Równo 79 lat temu, 22 września 1942 roku Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Sokołowie Podlaskim, utworzonego przez nich niespełna rok wcześniej. W ciągu kilkunastu dni około 6000 Żydów w bydlęcych wagonach zostało przetransportowanych do obozu śmierci w Treblince. W rocznicę tych tragicznych wydarzeń sokołowska Biblioteka Miejska rokrocznie przygotowuje spotkanie, które przybliża historię społeczności żydowskiej, tak licznie niegdyś zamieszkującą również i nasze miasto.
W czasie otwarcia ekspozycji dokonania bohatera przestawiła jej kurator, Monika Samuel, asystent z Działu naukowo-wydawniczego w Muzeum Treblinka. Jednym z ostatnich czynów Franciszka Ząbeckiego było zabranie w sierpniu 1944 r. z zaminowanego przez Niemców budynku stacji kolejowej w Treblince części listów przewozowych Dyrekcji Generalnej Kolei Wschodniej – Ostbahn. Potwierdziły one zbrodnie Niemców oraz posłużyły do obliczenia liczby ofiar Treblinki II. Prelegentka stwierdziła m.in, że Ząbecki pozostał prawym człowiekiem, który nie był bierny wobec rzeczywistości. Trwał na stacji i gromadził dowody. „Choć wracanie do wydarzeń, jakie miały miejsce w Treblince, nie było dla niego zapewne łatwe, wziął udział w czterech procesach przeciwko zbrodniarzom wojennym. […] Jego rola nie zakończyła się wraz z zaprzestaniem działań wojennych. Nadal trwał na posterunku, wziął odpowiedzialność za wyniesione przez siebie dokumenty. Stanął naprzeciw zbrodniarzy i zaświadczył o prawdzie. […] Zachował swoją ludzką godność, pozostał wierny swoim przekonaniom w czasach odzierających z człowieczeństwa.” - podkreśliła.
Natomiast w budynku biblioteki jej pracownicy przygotowali ekspozycję dotyczącą żydowskich mieszkańców Sokołowa Podlaskiego oraz film - zapis rozmów z sokołowianami o ich żydowskich sąsiadach, znajomych i kolegach.
Z kolei Piotr Rybak z pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta, jednego z 5. działów Biblioteki, zaprezentował makietę sokołowskiej synagogi wykonaną przez zespół pracowników placówki. Makieta powstała na podstawie kilku zachowanych zdjęć synagogi i opisu budynku. Jej twórcy wykonali imponującą, precyzyjną pracę, z dbałością o szczegóły. Budowla o charakterystycznej bryle znajdowała się przy ul. Bóżniczej (obecnie Magistracka). Wybudowana ok. 1840 r., spłonęła prawie doszczętnie w 1910 r. Odbudowana po drugi raz - na starych fundamentach – uległa znacznemu zniszczeniu w czasie wojny, a następnie po wojnie. Piotr Rybak opowiedział również o historii Żydów z Sokołowa Podlaskiego, o miejscach związanych z nimi.
Wydarzenie wzbudziło ogromne zainteresowanie wśród licznie przybyłych bywalców placówki i gości. Wśród nich był wnuk Franciszka Ząbeckiego, Paweł Ząbecki, który w liście bardzo serdecznie podziękował za zainteresowanie Dziadkiem i chęć wskrzeszenia pamięci o nim. Gratulował bardzo ciekawej wystawy i fantastycznej oprawy jej otwarcia. Podkreślił, że wykład, oprawa poetycka i muzyczna znakomicie przeniosły w mroki Treblinki, a prezentacja makiety Sokołowskiej Synagogi była interesującym rozwinięciem wydarzenia. „Bardzo dziękujemy za wspaniałe prezenty, nieoczekiwane przyjęcie, ciekawe rozmowy i miło spędzony czas. Pozwolę sobie powtórzyć, że jestem pod bardzo dużym wrażeniem zakresu działania Biblioteki i jej miejsca na kulturalnej mapie Sokołowa” - stwierdził między innymi.
Więcej informacji na temat wydarzenia można znaleźć na stronie internetowej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. K. I. Gałczyńskiego.
J.O.
Fot. MBP Sokołów Podlaski
« wróć | komentarze [0]
Dodaj komentarz
Komentarze do tego wpisu
Nie utworzono jeszcze komentarzy dla tego wpisu
Strona 1/1
