2018-08-07
W dniu 25 lipca w wieku 93 lat zmarł w Warszawie Stanisław Oleksiak, urodzony w Sokołowie Podlaskim Honorowy Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w czasie wojny partyzant AK, kawaler orderu Virtuti Militari
i Krzyża Walecznych, więzień polityczny w PRL.
Pogrzeb odbył się 2 sierpnia w Warszawie. Uczestniczyły w nim ważne osobistości życia politycznego, nie zabrakło delegacji naszego miasta. Mszę św. pogrzebową sprawował biskup polowy WP Jerzy Guzdek.
Zarówno w Katedrze Polowej Wojska Polskiego, jaki i na Cmentarzu Powązkowskim przemawiało wiele osób, a Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak napisał m.in.
„Z szacunkiem chylimy głowy przed bohaterem naszej wolności, człowiekiem bez reszty oddanym ojczyźnie. (…) Dziękujemy za osobiste męstwo i ofiarność wykazane w walce
z niemieckimi i sowieckimi okupantami. (...) Dziękujemy za głoszenie prawdy o polskiej drodze do wolności i strzeżenie polskiej pamięci. (...) Dziękujemy za wszystko, coś dzielny żołnierzu uczynił dla ojczyzny. (…) Życie płk. Oleksiaka to twarda księga patriotyzmu i dziejów Polski, nauka dla następnych pokoleń i wspaniały wzorzec dla tych, dla których ojczyzna jest warta każdego trudu i poświęcenia". Decyzją Ministra Stanisław Oleksiak został pośmiertnie mianowany na stopień pułkownika.
Szef Urzędu ds Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podkreślił,
że urodzony w wolnej Polsce pułkownik Oleksiak wychowany był przez dom rodzinny, przez harcerstwo, przez szkołę w duchu wartości tak ważnych dla pokolenia, które cieszyło się z odzyskanej po 123 latach niepodległości. Te wartości to honor, męstwo, siły wewnętrzne człowieka, oddanie sprawie i etos bezinteresownej służby na rzecz narodu. Prof. Wiesław Jan Wysocki zaznaczył, że w czas upamiętniania 74. rocznicy finałowego zrywu operacji Burza i Powstania Warszawskiego odszedł żołnierz tejże Burzy.
Wnuk zmarłego, Maciej Zakrzewski mówił: „Wymagał od nas wszystkich: systematyczności, odpowiedzialności, wytrwałości, sumienności, pracowitości, szacunku dla starszych, niesienia pomocy potrzebującym. Nie zawsze nam się to podobało, ale wiedzieliśmy, że miał prawo wymagać, bo wymagał przede wszystkim od siebie”. Wnuczka Julia Kujawińska dziękowała dziadkowi, że nauczył rodzinę, czym jest patriotyzm i jak go wyrażać, że nauczył miłości do Boga i do siebie nawzajem, a także
za rodzinę, którą stworzył i o którą bardzo dbał jako jedną z najważniejszych wartości w życiu.
Stanisław Oleksiak urodził się 12 października 1924 roku w Sokołowie Podlaskim, dorastał na Przeździatce. Po wybuchu II wojny światowej uczył się na tajnych kompletach. Razem ze starszymi braćmi - Henrykiem „Wichurą” i Marianem „Sępem” włączył się do działalności konspiracyjnej. Zajmował się przewożeniem meldunków i tworzeniem tekstów nasłuchów radiowych, które drukowane były w pierwszym piśmie konspiracyjnym „Przedświt” w Obwodzie AK „Sęp-Proso” Sokołów Podlaski. W 1942 r. zdał maturę i - z chwilą powołania w Obwodzie „Sęp-Proso” Kedywu - został wcielony w jego szeregi, przyjmując pseudonim „Kozic”. Brał udział w akcjach dywersyjnych, m.in. spaleniu Urzędu Pracy - arbeitsamtu w Sokołowie.
Latem 1943 r. wraz z oddziałem partyzanckim Konfederacji Narodu wymaszerował na Ziemię Białostocką i dalej, za Niemen. Tam służył w 1. kompanii III bat. UBK 77. pułku piechoty Armii Krajowej, pod dowództwem por. Stanisława Karolkiewicza „Szczęsnego”. Żołnierską służbę zakończyła akcja „Burza” w okręgach nowogródzkim i wileńskim i operacja „Ostra Brama”, mająca na celu wyzwolenie Wilna. Po rozbiciu jednostek AK przez Armię Czerwoną - uniknął aresztowania. Po rozformowaniu III bat. wrócił na Podlasie. Tam skierowany został przez dowódcę kompanii, por. „Szczęsnego”, do dyspozycji komendanta Obwodu Bielsk Podlaski „Koryckiego”, który powierzył mu dowództwo specjalnego oddziału dyspozycyjnego komendy, mającego na celu walkę z UB i NKWD. 4 października 1944 r. został poważnie ranny w potyczce z UB we wsi Perlejewo. Zadenuncjowany i aresztowany przez UB, przeszedł śledztwo w gmachu przy ul. 1 Maja w Siedlcach, a następnie tzw. proces kiblowy - kilkunastominutowe posiedzenie sądu odbywało się w jednej z cel aresztu MBP, prycze i krzesła zajmowali sędziowie i obrońcy, oskarżonego sadzano na znajdującym się w celi wiadrze - przed Wojskowym Sądem Rejonowym. Więzienie opuścił w czerwcu 1945 r. Wyjechał do Warszawy, gdzie od lipca 1945 służył pod dowództwem „Szczęsnego” w jednostce osłonowej komórki kontrwywiadowczej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość. Ponownie aresztowany, przez Wojskowy Sąd Rejonowy został skazany na 10 lat pozbawienia wolności. Karę odbywał w więzieniu na ul. Rakowieckiej i we we Wronkach, przez dwa lata pracował w kopalniach węgla w Sierszy Wodnej i Brzeszczach. Warunkowo wyszedł na wolność w grudniu 1954 r. Rozpoczął pracę w bazie gospodarczej Stowarzyszenia PAX, będącej azylem dla wielu żołnierzy i uczestników konspiracji. Podjął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie uzyskał tytuł magistra.
Po 1989 r. wstąpił w szeregi Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, powołanego po przemianach ustrojowych. Działał w Kole Sokołów Podlaski „Sęp-Proso”. Wspierał bądź inicjował różne przedsięwzięcia, miedzy innymi budowę Pomnika Czynu Niepodległościowego, odsłonięcie tablicy pamiątkowej na miejscu zamachu na niemiecki Urząd Pracy, powstanie Koła Armii Krajowej w Publicznym Gimnazjum nr 2
przy ul. Repkowskiej.
J.O.
Fot. J.O., Piotr Gajewski, IPN
Odszedł Stanisław Oleksiak
W dniu 25 lipca w wieku 93 lat zmarł w Warszawie Stanisław Oleksiak, urodzony w Sokołowie Podlaskim Honorowy Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w czasie wojny partyzant AK, kawaler orderu Virtuti Militari i Krzyża Walecznych, więzień polityczny w PRL.
Pogrzeb odbył się 2 sierpnia w Warszawie. Uczestniczyły w nim ważne osobistości życia politycznego, nie zabrakło delegacji naszego miasta. Mszę św. pogrzebową sprawował biskup polowy WP Jerzy Guzdek.
Zarówno w Katedrze Polowej Wojska Polskiego, jaki i na Cmentarzu Powązkowskim przemawiało wiele osób, a Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak napisał m.in.
„Z szacunkiem chylimy głowy przed bohaterem naszej wolności, człowiekiem bez reszty oddanym ojczyźnie. (…) Dziękujemy za osobiste męstwo i ofiarność wykazane w walce
z niemieckimi i sowieckimi okupantami. (...) Dziękujemy za głoszenie prawdy o polskiej drodze do wolności i strzeżenie polskiej pamięci. (...) Dziękujemy za wszystko, coś dzielny żołnierzu uczynił dla ojczyzny. (…) Życie płk. Oleksiaka to twarda księga patriotyzmu i dziejów Polski, nauka dla następnych pokoleń i wspaniały wzorzec dla tych, dla których ojczyzna jest warta każdego trudu i poświęcenia". Decyzją Ministra Stanisław Oleksiak został pośmiertnie mianowany na stopień pułkownika.
Szef Urzędu ds Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podkreślił,
że urodzony w wolnej Polsce pułkownik Oleksiak wychowany był przez dom rodzinny, przez harcerstwo, przez szkołę w duchu wartości tak ważnych dla pokolenia, które cieszyło się z odzyskanej po 123 latach niepodległości. Te wartości to honor, męstwo, siły wewnętrzne człowieka, oddanie sprawie i etos bezinteresownej służby na rzecz narodu. Prof. Wiesław Jan Wysocki zaznaczył, że w czas upamiętniania 74. rocznicy finałowego zrywu operacji Burza i Powstania Warszawskiego odszedł żołnierz tejże Burzy.
Wnuk zmarłego, Maciej Zakrzewski mówił: „Wymagał od nas wszystkich: systematyczności, odpowiedzialności, wytrwałości, sumienności, pracowitości, szacunku dla starszych, niesienia pomocy potrzebującym. Nie zawsze nam się to podobało, ale wiedzieliśmy, że miał prawo wymagać, bo wymagał przede wszystkim od siebie”. Wnuczka Julia Kujawińska dziękowała dziadkowi, że nauczył rodzinę, czym jest patriotyzm i jak go wyrażać, że nauczył miłości do Boga i do siebie nawzajem, a także
za rodzinę, którą stworzył i o którą bardzo dbał jako jedną z najważniejszych wartości w życiu.
Stanisław Oleksiak urodził się 12 października 1924 roku w Sokołowie Podlaskim, dorastał na Przeździatce. Po wybuchu II wojny światowej uczył się na tajnych kompletach. Razem ze starszymi braćmi - Henrykiem „Wichurą” i Marianem „Sępem” włączył się do działalności konspiracyjnej. Zajmował się przewożeniem meldunków i tworzeniem tekstów nasłuchów radiowych, które drukowane były w pierwszym piśmie konspiracyjnym „Przedświt” w Obwodzie AK „Sęp-Proso” Sokołów Podlaski. W 1942 r. zdał maturę i - z chwilą powołania w Obwodzie „Sęp-Proso” Kedywu - został wcielony w jego szeregi, przyjmując pseudonim „Kozic”. Brał udział w akcjach dywersyjnych, m.in. spaleniu Urzędu Pracy - arbeitsamtu w Sokołowie.
Latem 1943 r. wraz z oddziałem partyzanckim Konfederacji Narodu wymaszerował na Ziemię Białostocką i dalej, za Niemen. Tam służył w 1. kompanii III bat. UBK 77. pułku piechoty Armii Krajowej, pod dowództwem por. Stanisława Karolkiewicza „Szczęsnego”. Żołnierską służbę zakończyła akcja „Burza” w okręgach nowogródzkim i wileńskim i operacja „Ostra Brama”, mająca na celu wyzwolenie Wilna. Po rozbiciu jednostek AK przez Armię Czerwoną - uniknął aresztowania. Po rozformowaniu III bat. wrócił na Podlasie. Tam skierowany został przez dowódcę kompanii, por. „Szczęsnego”, do dyspozycji komendanta Obwodu Bielsk Podlaski „Koryckiego”, który powierzył mu dowództwo specjalnego oddziału dyspozycyjnego komendy, mającego na celu walkę z UB i NKWD. 4 października 1944 r. został poważnie ranny w potyczce z UB we wsi Perlejewo. Zadenuncjowany i aresztowany przez UB, przeszedł śledztwo w gmachu przy ul. 1 Maja w Siedlcach, a następnie tzw. proces kiblowy - kilkunastominutowe posiedzenie sądu odbywało się w jednej z cel aresztu MBP, prycze i krzesła zajmowali sędziowie i obrońcy, oskarżonego sadzano na znajdującym się w celi wiadrze - przed Wojskowym Sądem Rejonowym. Więzienie opuścił w czerwcu 1945 r. Wyjechał do Warszawy, gdzie od lipca 1945 służył pod dowództwem „Szczęsnego” w jednostce osłonowej komórki kontrwywiadowczej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj oraz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość. Ponownie aresztowany, przez Wojskowy Sąd Rejonowy został skazany na 10 lat pozbawienia wolności. Karę odbywał w więzieniu na ul. Rakowieckiej i we we Wronkach, przez dwa lata pracował w kopalniach węgla w Sierszy Wodnej i Brzeszczach. Warunkowo wyszedł na wolność w grudniu 1954 r. Rozpoczął pracę w bazie gospodarczej Stowarzyszenia PAX, będącej azylem dla wielu żołnierzy i uczestników konspiracji. Podjął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie uzyskał tytuł magistra.
Po 1989 r. wstąpił w szeregi Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, powołanego po przemianach ustrojowych. Działał w Kole Sokołów Podlaski „Sęp-Proso”. Wspierał bądź inicjował różne przedsięwzięcia, miedzy innymi budowę Pomnika Czynu Niepodległościowego, odsłonięcie tablicy pamiątkowej na miejscu zamachu na niemiecki Urząd Pracy, powstanie Koła Armii Krajowej w Publicznym Gimnazjum nr 2
przy ul. Repkowskiej.
Zdjęcie naszych instruktorów ZHP ze spotkania z S. Oleksiakiem w Warszawie
w katedrze polowej WP w czasie odbierania Betlejemskiego Światła Pokoju - grudzień 2013.
w katedrze polowej WP w czasie odbierania Betlejemskiego Światła Pokoju - grudzień 2013.
J.O.
Fot. J.O., Piotr Gajewski, IPN
« wróć | komentarze [0]
Dodaj komentarz
Komentarze do tego wpisu
Nie utworzono jeszcze komentarzy dla tego wpisu
Strona 1/1
