25 stycznia w Galerii "DOM" Sokołowskiego Ośrodka Kultury odbył się kolejny wykład dla słuchaczy Sokołowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Prelekcję o życiu i działalności marszałka Józefa Piłsudskiego wygłosił historyk Dariusz Marek Srzednicki.

W listopadzie bieżącego roku będziemy obchodzić niezwykłą rocznicę – 100-lecie odzyskania niepodległości. Z tej okazji SOK planuje organizację wielu przedsięwzięć temu poświęconych. Pierwszym z nich był wykład Dariusza Marka Srzednickiego – pasjonata historii, reżysera i scenarzysty około dwudziestu filmów dokumentalnych dotyczących dwudziestolecia międzywojennego oraz problematyki zbrodni radzieckich popełnionych w Polsce. Srzednicki jeszcze w czasie studiów uniwersyteckich publikował w periodykach ogólnopolskich i prasie codziennej artykuły propagujące niepopularnego w ówczesnej historiografii Józefa Piłsudskiego. Jego zainteresowanie postacią Marszałka rozwijało się. Dziś historyk uważany jest za jednego z największych w Polsce ekspertów, zajmujących się historią życia i działalności Piłsudskiego.

Podczas czwartkowego wykładu dla słuchaczy SUTW historyk przybliżył mało znane fakty z prywatnego życia rodziny Piłsudskich. Przedstawił sylwetki rodziców Marszałka – ojca Józefa Wincentego Piotra Piłsudskiego oraz matki Marii z Billewiczów. Podzielił się również podaniem rodzinnym dotyczącym niezwykłych okoliczności narodzin małego Józefa nazywanego przez bliskich Ziukiem oraz realiami życia rodziny w dworku w Zułowie.

Rodzina Piłsudskich od pokoleń ceniła sobie miłość do ojczyzny, dlatego Józef Wincenty Piotr wraz z żoną Marią starali się wychować 12-ścioro swoich dzieci w duchu patriotyzmu. Największe oddanie ojczyźnie przejawiał Józef. Już od czasów wczesnego dzieciństwa interesował się historią swojego rodu i państwa. Był dzieckiem nad wyraz inteligentnym, ale i impulsywnym.

Rodzinną sielankę przerwał w 1874 roku pożar, który strawił ich majątek. Z uwagi na trudne warunki bytowe oraz chęć zapewnienia dzieciom jak najlepszego wykształcenia, rodzina przeprowadziła się do Wilna. Tam Józef, wraz z bratem Bronisławem, rozpoczął naukę w I Gimnazjum Wileńskim, mieszczącym się w gmachu dawnego uniwersytetu. W szkole bracia, razem z innymi uczniami, poddawani byli intensywnej rusyfikacji, co zapoczątkowało w Józefie ogromną niechęć do wszystkiego, co rosyjskie.

W 1885 roku Józef rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Charkowie. Tam zaczął działalność konspiracyjną w organizacjach niepodległościowych. 22 marca 1887 Józef Piłsudski został aresztowany pod zarzutem udziału w spisku na życie cara. Został skazany na pięcioletnie zesłanie w głąb Rosji. Do Wilna Piłsudski powrócił 1 lipca 1892 roku. Po wstąpieniu do PPS poznał Marię z Koplewskich Jurkiewiczową zwaną "Piękną Panią". Po przeprowadzce do Łodzi, Piłsudski zajął się konspiracyjną działalnością wydawniczą. Niestety, w nocy z 21 na 22 lutego 1900 roku został pojmany i aresztowany w Warszawskiej Cytadeli, a potem w szpitalu w Petersburgu. Dzięki symulacji choroby psychicznej i pomocy znajomego pracującego tam lekarza Władysława Mazurkiewicza – Piłsudski zdołał uciec.
W trakcie kryzysu związku z "Piękną Panią" poznał działaczkę Aleksandrę Szczerbińską, która po śmierci Marii została jego żoną i urodziła mu dwie córki – Wandę i Jadwigę.

Józef Piłsudski dał się poznać jako odważny żołnierz walczący o wolność swojego kraju. Jego innowacyjne myślenie o niepodległości, liczne działania społeczne i aktywność polityczna sprawiły, że powołał do życia Organizację Bojową PPS i Polską Organizację Wojskową. Był kierownikiem Komisji Wojskowej i Tymczasowej Rady Stanu, naczelnym wodzem Armii Polskiej, Naczelnikiem Państwa i pierwszym Marszałkiem Polski.

W kwietniu 1928 roku stan zdrowia Marszałka znacznie się pogorszył. Przebył udar mózgu i od tego czasu miał kłopoty z operowaniem prawą ręką. Jego dyspozycyjność nie była już taka jak dawniej. Aby dokładnie zbadać Piłsudskiego, sprowadzono do Polski z Wiednia prof. Karela Wenckebacha, który stwierdził u chorego zaawansowany nowotwór wątroby. Marszałek zmarł 12 maja 1935 roku o godzinie 20.45. Ciało zabalsamowano i złożono na Wawelu. Serce Piłsudskiego zostało złożone w grobie jego matki na cmentarzu na Rossie w Wilnie. Na płycie wygrawerowano inskrypcję „Matka i serce syna”.

Wykład Dariusza Marka Srzednickiego dopełniła prezentacja multimedialna rzadko publikowanych materiałów ikonograficznych. Mamy nadzieję, że czwartkowy wykład był udanym rozpoczęciem cyklu spotkań o tematyce niepodległościowej.