2014-11-14
W czwartek 6 listopada w Galerii DOM Sokołowskiego Ośrodka Kultury na trzecim w tym roku akademickim spotkaniu Sokołowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku gościł ks. Paweł Rytel – Andrianik.
Na SUTW o sokołowskich Żydach
W czwartek 6 listopada w Galerii DOM Sokołowskiego Ośrodka Kultury na trzecim w tym roku akademickim spotkaniu Sokołowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku gościł ks. Paweł Rytel – Andrianik.Zaprezentował on wykład „Od ojczyzny Jezusa do ojczyzny sokołowskich Żydów. Jerozolima - Sokołów Podlaski". Z bardzo licznej frekwencji zadowolony był i prelegent, i koordynator SUTW Paweł Kryszczuk.
Pochodzący z gminy Kosów Lacki ksiądz Paweł Rytel – Andrianik jest absolwentem hebraistyki i judaistyki na Uniwersytecie Oksfordzkim w Wielkiej Brytanii oraz profesorem Papieskiego Uniwersytetu Świętego Krzyża w Rzymie. Obecnie prowadzi badania naukowe w Jerozolimie. W grudniu ubiegłego roku był on bohaterem naszego cyklu wywiadów „Znani? Nieznani? - Stąd”, w którym opowiadał o związkach z ziemią sokołowską, diecezją drohiczyńską, licznych osiągnięciach naukowych, publikacjach książkowych a także zaangażowaniu w dzieło upamiętnienia Polaków, którzy w czasie II wojny światowej z narażeniem życia ratowali Żydów przed zagładą zgotowaną im przez Niemców. Bardzo ważne formy tego upamiętnienia to wydana w 2011 roku książka „Dam im imię na wieki” (współautor Edward Kopówka) oraz gromadzenie i weryfikowanie informacji o bohaterach, którzy pomagali Żydom. Nazwiska tych osób będą umieszczone w Kaplicy Pamięci budowanego w Toruniu kościoła - wotum wdzięczności za świętego Jana Pawła II. Do tej pory w archiwum pamięci zgromadzono 20 tys. zgłoszeń.
Wprowadzeniem do wykładu była bardzo ciekawa prezentacja multimedialna - spacer po Ziemi Świętej. Następnie prelegent przypomniał historię narodu żydowskiego i jego drogę do Polski. Żydzi, wypędzeni przez Arabów z Palestyny zamieszkiwali północną Afrykę, potem zachodnią Europę, szczególnie Hiszpanię i Francję. Kiedy w XV wieku wypędzono ich i stamtąd, przywędrowali do tolerancyjnej Polski i jeszcze dalej na wschód. W naszym kraju znaleźli nie tylko schronienie, ale też miejsce do rozwoju; statystyki mówią, że w Rzeczpospolitej Obojga Narodów (XVII – XVIII w.) mieszkało 70% ogólnej populacji narodu żydowskiego. Uważali oni Polskę za swoją ziemię obiecaną i nazywali Polskę – Polin, co w dosłownym tłumaczeniu znaczyło: tu spocznę.
Znaczna część wykładu poświecona była Żydom sokołowskim. Należy tu zaznaczyć, że od 1850 roku do czasów holokaustu stanowili oni ponad 50 % społeczności naszego miasta. Prelegent, ilustrując wykład zdjęciami i zestawieniami przekazał bardzo wiele interesujących informacji. Stwierdził między innymi, że Sokołów słynie z tego, że mieszkał tu Jicchak Zelig Morgenstern (pochodzący z rodziny słynnych rabinów z Kocka) – od 1899 rabin chasydzki, a od 1905 roku cadyk. Wielkim skarbem naszego miasta jest unikalny fragment Tory należącej do dynastii rabinów z Kocka. Obecnie znajduje się w I LO w Sokołowie, przekazana razem z innymi zbiorami w 1991 r. do biblioteki szkolnej przez nauczyciela tej placówki Zygmunta Kamińskiego. Warto też wiedzieć, że w Izraelu powstała Księga Pamięci Żydów Sokołowskich, licząca ponad 800 stron. Aktualnie jest ona tłumaczona na język polski.
W dalszej części wykładu ks. Rytel-Andrianik mówił o Treblince, zagładzie sokołowskich Żydów, przedstawiał informacje o Polakach ratujących Żydów, jak również o potomkach tych uratowanych. W powiecie sokołowskim za pomoc Żydom Niemcy zabili 44 osoby. Po wojnie 40 osób z naszego powiatu, w tym 11 z Sokołowa, otrzymało medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznawany przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie. Liczba tych, którzy w różny sposób pomagali, narażając życie, jest znacznie większa. Wzruszające uzupełnienie wykładu stanowił film – relacje tych, którzy ratowali Żydów lub byli świadkami ich zagłady. Wykład spotkał się z wielkim zainteresowaniem zebranych, nie zabrakło spontanicznych opowieści osób pamiętających czasy wojny.
Po wykładzie była możliwość nabycia książki „Dam im imię na wieki” oraz innych wydawnictw. Następnie wszyscy czekali w kolejce po osobistą dedykację autora.
JO
« wróć | komentarze [0]
Dodaj komentarz
Komentarze do tego wpisu
Nie utworzono jeszcze komentarzy dla tego wpisu
Strona 1/1
