W niedzielne popołudnie 5 listopada w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Kosowie Lackim odbył się koncert „Tradycyjnych pieśni za dusze zmarłych”. Wykonawcami byli śpiewacy pogrzebowi z powiatów sokołowskiego i węgrowskiego oraz zespół „Pieśni do śmierci” z Warszawy.

Na blisko półtorej godziny wypełniona sala widowiskowa zatopiła się w utworach śpiewanych niegdyś podczas czuwania przy zmarłym. Tradycją literacką utwory te sięgają średniowiecza i baroku, który ponowił i rozwinął niegdysiejszą ars moriendi. Do dziś poszczególne teksty nielicznie przetrwały w śpiewnikach, częściej trzeba sięgać do tradycji oralnej i ludzkiej pamięci. Wszak przekazywane z pokolenia na pokolenie pieśni pogrzebowe przez wieki towarzyszyły ostatniemu pożegnaniu rodziny i sąsiadów ze zmarłym.

Zaprezentowane pieśni, mimo iż tradycyjnie wszystkie miały to samo przeznaczenie – pożegnanie zmarłego, miały różną wymowę. Dokonany przez wykonawców wybór świetnie tę rozmaitość podkreślał. Wszak zauważalna była już na wstępie zmiana perspektywy narracyjnej. Podmiotem mówiącym raz byli żałobnicy, raz sam umarły, w innym przypadku bliżej nieokreślony narrator. W dwóch pierwszych przypadkach najczęściej skupiano się na pożegnaniach, w ostatnim zaś na wypowiedzeniu kwestii uniwersalnych. W ten sposób zarysowany moment przejścia zmarłego z życia doczesnego w życie wieczne – uwidaczniał metafizyczny pierwiastek kultury naszych przodków, ich wielkiej wiary.

Świat duchowy był absolutnie nieodzownym komponentem rzeczywistości. Istniał nie tyle równolegle, co właśnie współtworzył codzienną rutynę poznawalną zmysłami. Fragment pieśni „Pange, lingua, gloriosi” do słów św. Tomasza z Akwinu: „co dla zmysłów nie pojęte niech zastąpi wiara w nas” – nie napominał, ale był przypomnieniem oczywistej prawdy egzystencjalnej. Ta podróż w świat ducha naszych przodków była doświadczeniem trudnym do przecenienia.

Razem ze stołecznym zespołem „Pieśni do śmieci” wystąpili: Danuta Gmur, Zofia Miszczuk (Sekłak, gm. Korytnica), Romualda Wiska, Eugenia Wódka, Zbigniew Danaj (Sadoleś, gm. Sadowne), Grażyna Kowalska, Karol Grono (Chruszczewka, gm. Kosów Lacki).

Wśród audytorium zasiedli m.in. ks. proboszcz Tomasz Pełszyk, burmistrz Jan Słomiak, przewodniczący Rady Gminy Stanisław Kuziak oraz radne Barbara Skibniewska i Ewa Arciechowska. Ucieszył nas także odzew dzieci i młodzieży z Koła Regionalnego działającego przy Szkole Podstawowej im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego, które przybyły pod opieką pani Katarzyny Kurowickiej.

Po koncercie zawitał do nas także zespół Bardowie z Sokołowa Podlaskiego. Chcieli przeprowadzić próbę, co spotkało się z żywiołową reakcją naszych poprzednich wykonawców, którzy zauroczyli się skocznymi dźwiękami weselnymi.
 

MGOK Kosów Lacki