2016-05-07
Jan Pędich - fotograf z pasją
Jan Pędich urodził się w 1890 r. w gminie Sterdyń. Po skończeniu trzech klas szkoły podstawowej otrzymał od hrabiego Krasińskiego stypendium, które pozwoliło mu na kontynuowanie nauki w gimnazjum w Siedlcach. Po strajkach szkolnych w 1902 r., przeciwko nauczaniu w języku rosyjskim, został relegowany ze szkoły i nie mógł kontynuować nauki. Rozpoczął więc naukę zawodu u znanego siedleckiego fotografa Adolfa Gancwola Ganiewskiego. Być może to od niego zaraził się pasją fotografowania swojego miasta i odbywających się w nim uroczystości. Fotograf nie był wtedy traktowany jako rzemieślnik, ale jako artysta. Jan Pędich traktował fotografię jak sztukę.
W 1910 r. postanowił wrócić w rodzinne strony i otworzyć w Sokołowie, przy ul. Kilińskiego, zakład fotograficzny. Kilka lat póżniej otworzył także filię w Kosowie Lackim.
W 1912r. ożenił się z Adelą Pocztalską. Włączył się w działalność społeczną. Organizował ochotnicze straże pożarne w mieście i okolicy. W latach 1921 – 1926 był prezesem zarządu Ochotniczych Straży Pożarnych powiatu sokołowskiego, w latach 1923 – 1926 naczelnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej. Odznaczony państwowym srebrnym Krzyżem Zasługi oraz srebrnym medalem za zasługi dla pożarnictwa przez Główny Związek Straży Pożarnych RP. Cieszł się ogólnym szacunkiem mieszkańców. Orkiestra pzy OSP w Sokołowie co roku, w dzień jego imienin, grała pod jego domem przy ul. Kilińskiego.
Jan i Adela mieli dwóch synów. Starszy Januszek, zmarł będąc jeszcze dzieckiem, młodszy Wojciech, profesor, związany z Akademią Medyczną w Białymstoku, autor wielu publikacji z dziedziny medycyny.
Jan Pędich w latach 30-tych był zastępcą burmistrza miasta. Był nie tylko fotografem, burmistrzem Sokołowa (1944-50), członkiem teatru amatorskiego, założycielem Sekcji Dramatycznej (zał. 11 kwietnia 1923 r.), członkiem sokołowskiego chóru „Lira”przy gimnazjum salezjańskim, działaczem społecznym, ale również założycielem i prezesem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ks. Brzóski. „Człowiek pełen energii i zapału do pracy” – czytamy w okolicznościowej jednodniówce z 1925 roku.
W odnalezionym życiorysie jest wzmianka o ojcu, jako małorolnym chłopie (tak wtedy pisano dla ówczesnych władz), jednak Jan Pędich wspominał ojca, jako silnego kowala.
Pędichowie mieszkali przy ul. Kilińskiego. W 1943 r. miał być aresztowany przez gestapo. Dowiedziawszy się o tym wyjechał do Warszawy, gdzie przebywał prawie rok. Gdy wrócił wojna już się kończyła. Urząd Bezpieczeństwa aresztował Jana Pędicha na 6 tygodni. Przez cały ten okres nie wiedział za co jest aresztowany. Nie wiedziała także rodzina.
Zmarł 28 sierpnia 1951 r. Po jego śmierci zakład fotograficzny przejęła żona Ada Pędich, także zaangażowana w życie społeczno – kulturalne miasta. Była m.in. członkinią zarządu Związku Obywatelskiej Pracy Kobiet w Sokołowie Podlaskim.
Oboje zostali pochowani na Cmentarzu w Sokołowie Podlaskim, przy ul. Chopina.
Opr.Tomasz Zadrożny
W biografii wykorzystano fragmenty wspomnień Wojciecha Pędicha, wygłoszonych podczas spotkania w Sokołowskim Ośrodku Kultury z cyklu „Album rodzinny Sokołowa Podlaskiego” w 2011 r.
« wróć | komentarze [0]