Jak powstawał największy zakład w powiecie

Przy Alei 550-lecia, szerokim, asfaltowym trakcie stoi duma i prestiż Sokołowa Podlaskiego - Zakłady Mięsne Sokołów. Prezentujemy garść wspomnień z czasów, gdy je budowano…

Ich lokalizację w Sokołowie zawdzięczamy staraniom Lucjana Maraska – wiceprzewodniczacego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Sokołowie Podlaskim i Zdzisławowi Żałobce - przewodniczącemu Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego w byłej Warszawskiej Wojewódzkiej Radzie Narodowej.
O zakłady mięsne budowane przez firmę Epstain z Chicago biło się kilka miast. Sokołów wygrał dzięki sprawnej organizacji i znaczącym wynikom w hodowli trzody chlewnej. Jak pamiętam, musiało być co najmniej sto sztuk na 100 ha użytków rolnych. I było. Realnie, nie w sprawozdaniach. Wielu rolników zapewne pamięta, że na hodowlę świń przeznaczano stodoły, garaże i pośpiesznie budowane nawet z betonowych elementów przystanków autobusowych pomieszczenia.
Dokumentację w trybie przyśpieszonym wykonywali pracownicy wydziału Architektury i Budownictwa pod kierunkiem inż. Franciszka Łomży. Byliśmy na początku lat 70., bez urazy, najbardziej „zaświnionym” powiatem w Polsce. Ciekawe jak jest teraz?
Towarzyszyłem budowie zakładów - od wizyty geodetów, wytyczających największą sokołowską inwestycję na gruntach rolnych b. PGR Przeździatka, które trzeba było w nagłym trybie odrolnić. Całe noce geodeci rysowali mapy i przygotowywali potrzebne do tego celu dokumenty za dobre słowo przewodniczącego i kolację, którą postawił za swoje pieniądze.

Wszystko na zdjęciach
Towarzyszyłem budowie z aparatem fotograficznym i razem z Heńkiem Rudasiem, Leszkiem Piećką i Michałem Kurcem dokumentowaliśmy kolejne etapy budowy do jej zakończenia i odbioru technicznego.
Nasza rola kronikarza wzrosła, gdy centrala firmy z Chicago zażądała od kierującego budową p. Kempy, by do każdej faktury za wykonane roboty dołączać zdjęcia pokazujące postępy robót. Wyobraźcie sobie hektary dachów i posadzek na czarno-białych fotografiach w formacie 40x60 cm. Zgrzytali zębami moi instruktorzy na takie sztampowe zlecenie i jak mogli wykręcali się od niewdzięcznej roboty. Ja musiałem, bo dom kultury podjął się tego zadania za obietnice zakupu aparatury dyskotekowej. Tymi zdjęciami zarobiliśmy na sprzęt nagłaśniający „Dynacorda” o wartości 17 tys. niemieckich marek. Warto było. Szkoda, że nie można odnaleźć negatywów tych i wielu innych historycznych zdjęć, skrzętnie opisanych i ułożonych w specjalnej kasecie, która, była jakiś czas w lokalu udostępnionym redakcji Gazety Powiatowej przez SOK.

Koncert na jazzowo
W 1974 r. zakończono budowę i kierujący nią p. Kempa zlecił domowi kultury organizację koncertu dla budowniczych kombinatu, przedstawicieli władz i mieszkańców Sokołowa współpracujących z nim w realizacji tej inwestycji. Koncert miał być na miarę dzieła zrealizowanego przez firmę Epstain z USA Koszty się nie liczą. Za wszystko zapłaci inwestor.
Natychmiast wziąłem się za organizację. Zaproponowałem, będący po sukcesach w Stanach Zjednoczonych, znakomity zespół jazzu tradycyjnego Vistula River Brass Band z Fryderyką Elkaną jako solistką, znakomitych konferansjerów i satyryków. Pani Lilien Frankowski - asystentka p Kempy była zachwycona propozycją, która trafiała w gusta międzynarodowej widowni. Budowniczowie kombinatu pochodzili niemal z całego świata, co potwierdzają późniejsze małżeństwa zawarte z najładniejszymi sokołowiankami przez Jugosłowian Niemców, Francuzów i Duńczyków.
W przeddzień koncert zostałem wezwany do I sekretarza H. Berezy na tzw. dywanik i zobowiązany do zmiany miejsc w pierwszym rzędzie sali widowiskowej. Usłyszałem przy okazji kilka niepochlebnych opinii na temat moich wątpliwych, zdaniem sekretarza, kompetencji w kierowaniu domem kultury i zapowiedź, że powiatowy komitet PZPR wróci do sprawy jeśli wynikną z tego kłopoty.

Czas zmienić obyczaje
A wyniknąć mogły, bo nie znający polskich realiów pan Kempa, dysponując zaproszeniami chciał posadzić w pierwszym rzędzie ks. Stanisława Pielasę i pierwszego sekretarza KP PZPR Henryka Berezę. Moje próby zamiany miejsc okazały się żałosne. Pan Kempa nie rozumiał bądź nie chciał zrozumieć argumentów, jakie przedstawiałem. Gorzej. Przekonał mnie do własnych.
- Obaj przywódcy lokalnej społeczności współpracowali ze mną doskonale - mówił. - Moja firma odwdzięczyła się. Jednemu postawiliśmy wieżę na kościele tak szybko, że nie zdążyli interweniować urzędnicy z nadzoru budowlanego, a drugi dostał 1200 nowych miejsc pracy i zapewnienie dla rolników hodujących zwierzęta na długoletnią współpracę. Co w tym złego - pytał rozbawiony budowniczy kombinatu.
Mnie też trudno było znaleźć logiczne argumenty. Powiedziałem tylko, że takie są u nas obyczaje, że publicznie nie pokazują się razem ksiądz dobrodziej z towarzyszem sekretarzem partii. Na co pan Kempa: to czas zmieniać te obyczaje i zaczniemy to pierwsi w Sokołowie, z okazji zakończenia budowy kombinatu. Tak też się stało .W1974 r. ks. Stanisław Pielasa siedząc w towarzystwie tow. Henryka Berezy słuchał muzyki jazzowej. Skandalu nie było. Muzyka łagodzi obyczaje, a jazzowa podobno budzi z letargu komórki mózgowe.
WACŁAW KRUSZEWSKI
FOT. BG

« wróć | komentarze [11]